
.
گروهدرمانی( Group Therapy) یک رویکرد درمانی روانشناختی(psychological treatment approach) است که در آن افرادی با مشکلات مشابه تحت هدایت یک رواندرمانگر متخصص گرد هم میآیند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، از یکدیگر حمایت کنند و استراتژیهای مقابلهای مؤثر را یاد بگیرند. برای بیماران مبتلا به سرطان، گروهدرمانی یک مداخله روانی-اجتماعی حیاتی محسوب میشود که به آنها کمک میکند تا با پیامدهای عاطفی، روانی و اجتماعی سرطان مقابله کنند. این روش به عنوان یک مکمل درمانهای پزشکی، میتواند سلامت روان و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. در این مقاله ما به بررسی اهداف، انواع، ساختار، چالش ها و مزایای گروه درمانی می پردازیم.
….
اهداف گروهدرمانی برای بیماران مبتلا به سرطان
گروهدرمانی برای بیماران سرطانی با اهداف زیر انجام میشود:
- حمایت عاطفی – فراهم کردن فضایی امن برای بیان ترسها، اضطرابها و احساسات.
- کاهش احساس انزوا – برقراری ارتباط با دیگر بیماران سرطانی باعث کاهش حس تنهایی و درک بهتر تجربیات مشترک میشود.
- توسعه راهکارهای مقابلهای – یادگیری تکنیکهای عملی برای مقابله با استرس، افسردگی و اضطراب.
- افزایش کیفیت زندگی – ایجاد امید و انگیزه در بیماران برای مدیریت بهتر زندگی.
- بهبود مهارتهای ارتباطی – کمک به بیماران برای ابراز نیازها و احساسات خود به شکل مؤثر.
- افزایش پایبندی به درمان پزشکی – بیمارانی که در گروهدرمانی شرکت میکنند، معمولاً روند درمانی خود را بهتر دنبال میکنند.
….
انواع گروهدرمانی برای بیماران سرطانی
بسته به نیازهای بیماران، مدلهای مختلفی از گروهدرمانی ارائه میشود:
۱. گروههای حمایتی (با هدایت بیمار یا درمانگر)
🔹 تمرکز بر بیان احساسات و حمایت متقابل است.
🔹 بیماران تجربیات خود را به اشتراک میگذارند و از دیگران یاد میگیرند.
🔹 توسط روانشناسان، پرستاران انکولوژی یا بازماندگان سرطان هدایت میشود.
۲. گروههای روان-آموزشی
🔹 اطلاعات ساختاریافته در مورد سرطان، درمانها، عوارض جانبی و تکنیکهای مقابلهای ارائه میشود.
🔹 اغلب توسط آنکولوژیستها، روانشناسان یا مددکاران اجتماعی اداره میشود.
🔹 از روشهای شناختی-رفتاری (CBT) و مدیریت استرس استفاده میشود.
۳. گروههای درمان شناختی-رفتاری (CBT)
🔹 بر شناسایی و اصلاح الگوهای فکری منفی مرتبط با سرطان تمرکز دارد.
🔹 تکنیکهای بازسازی شناختی، آرامسازی و کنترل هیجانات آموزش داده میشود.
۴. گروههای کاهش استرس مبتنی بر ذهنآگاهی (MBSR)
🔹 شامل مدیتیشن، تکنیکهای آرامسازی و آگاهی از بدن است.
🔹 به کاهش استرس، اضطراب، ادراک درد و ناراحتی احساسی کمک میکند.
۵. گروههای درمانی خلاقانه (هنر، موسیقی یا نوشتار درمانی)
🔹 شامل نقاشی، نویسندگی، موسیقی یا حرکات بدنی است.
🔹 برای بیمارانی که در بیان شفاهی احساسات خود مشکل دارند، مفید است.
۶. گروههای معنوی یا وجودی
🔹 بر مسائلی مانند معنا، هدف و پذیرش مرگ و زندگی تمرکز دارد.
🔹 به ویژه برای بیماران در مراحل پیشرفته سرطان یا کسانی که با ترس از مرگ دستوپنجه نرم میکنند، مناسب است.
.
ساختار و فرآیند جلسات گروهدرمانی
۱. ترکیب گروه
- گروهها میتوانند همگن (بیماران با یک نوع سرطان مشابه) یا ناهمگن (ترکیبی از انواع سرطانها و مراحل مختلف بیماری) باشند.
- اندازه استاندارد: ۶ تا ۱۲ نفر برای تعامل مؤثر.
۲. تعداد جلسات و مدت زمان
- معمولاً هفتهای یک بار و به مدت ۶۰ تا ۹۰ دقیقه برگزار میشود.
- میتواند کوتاهمدت (۶ تا ۱۲ جلسه) یا بلندمدت باشد.
۳. مراحل جلسات گروهدرمانی
گروهدرمانی معمولاً دارای مراحل تدریجی است:
الف. مرحله اولیه (آشنایی و اعتمادسازی)
- تعیین قوانین گروه، اصول رازداری و اهداف جلسات.
- معرفی اعضا و بیان انتظارات.
ب. مرحله میانی (کاوش و مداخله)
- بحث درباره چالشها، استراتژیهای مقابلهای و رشد فردی.
- اجرای تکنیکهای روانشناختی مانند CBT، مدیریت استرس و تصویرسازی ذهنی.
ج. مرحله پایانی (جمعبندی و انتقال آموختهها)
- تأمل درباره روند پیشرفت بیمار و اهداف آینده.
- تمرکز بر بهکارگیری مهارتهای آموختهشده در زندگی روزمره.
.
مزایای گروهدرمانی برای بیماران مبتلا به سرطان
۱. مزایای روانشناختی
✅ کاهش اضطراب و افسردگی – کاهش استرس و بهبود خلقوخو.
✅ افزایش تابآوری – کمک به بیماران برای پذیرش شرایط و مواجهه مؤثر.
✅ تشویق به بیان احساسات – جلوگیری از سرکوب هیجانات که میتواند منجر به مشکلات روحی شود.
۲. مزایای اجتماعی
✅ کاهش انزوا – احساس تعلق به یک گروه، کاهش تنهایی.
✅ ایجاد روابط دوستانه – شکلگیری پیوندهای عمیق بین بیماران.
✅ بهبود مهارتهای ارتباطی – افزایش توانایی در بیان نیازها و خواستهها.
۳. مزایای جسمی
✅ افزایش پایبندی به درمان – کمک به بیماران برای دنبال کردن روند درمانی.
✅ بهبود خواب و کاهش درد – استفاده از تکنیکهای آرامسازی.
.

.
چالشها و ملاحظات
۱. محرکهای احساسی
- شنیدن تجربیات دیگران ممکن است باعث افزایش اضطراب در برخی بیماران شود.
- درمانگر باید محیطی حمایتی برای مدیریت این احساسات فراهم کند.
۲. تفاوت در میزان مشارکت بیماران
- برخی بیماران به دلایل شخصی یا فرهنگی ممکن است کمتر صحبت کنند.
- تشویق تدریجی به مشارکت ضروری است.
۳. تفاوت در مراحل سرطان
- ترکیب بیماران در مراحل مختلف بیماری ممکن است برای برخی دلهرهآور باشد.
- در برخی موارد، گروههای همگن بهتر عمل میکنند.
۴. مسائل دسترسی
- برخی بیماران به دلیل مشکلات جسمی یا بعد مسافت، امکان حضور ندارند.
- جلسات آنلاین گروهدرمانی راهکاری مناسب برای این مشکل است.
.
بهترین شیوهها برای موفقیت گروهدرمانی
✔ تضمین رازداری – ایجاد فضایی امن برای بیان آزادانه احساسات.
✔ جلسات ساختاریافته اما انعطافپذیر – ایجاد تعادل بین گفتوگوی آزاد و هدایت درمانگر.
✔ استفاده از تکنیکهای ترکیبی – ترکیب CBT، ذهنآگاهی و حمایت گروهی برای اثربخشی بیشتر.
✔ نظارت بر پیشرفت بیماران – دریافت بازخورد مداوم برای بهینهسازی جلسات.
.
نتیجهگیری
گروهدرمانی یک ابزار قدرتمند و مؤثر برای بیماران مبتلا به سرطان است که به آنها کمک میکند تا با بیماری خود بهتر کنار بیایند، استراتژیهای مقابلهای مؤثر یاد بگیرند و امید و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند. تلاش ما در این سامانه این است که نظارت بر پیشرفت بیماران و حمایت روانی آنان با تمرکز بر حفظ رازداری و کاهش چالش های این مسیر صورت پذیرد.
.
🌿 “سرطان ممکن است زندگی شما را تغییر دهد، اما شما مجبور نیستید آن را به تنهایی تحمل کنید.” 🌿
.