عنوان: تفاوت سلول‌های سرطانی و سلول‌های سالم در چیست؟
| بیش از 2 میلیون بازدید | مدت زمان کلیپ: حدود 4 دقیقه |
| George Zaidan and Charles Morton | TED-Ed • December 2012 |
[Directed by Biljana Labovic, narrated by George Zaidan]
(با استفاده از نوار محل پخش ویدئو، می توانید زیرنویس فارسی به کلیپ اضافه کرده و حتی سرعت پخش کلیپ را تغییر دهید)
ترجمه فارسی کلیپ به صورت متنی در زیر آورده شده است:
همه‌ی ما زندگی را با یک سلول آغاز می‌کنیم.
سپس آن سلول تقسیم می‌شه و ما دو سلول می‌شیم،
سپس چهارتا،
و بعد هشت تا.
سلول‌ها به بافت‌ها،
بافت‌ها به اعضا،
و اعضا به آنچه ما را می‌سازد تبدیل می‌شه.
این تقسیم سلولی، که با آن ما از یک سلول به ۱۰۰ هزار میلیارد سلول می‌رسیم،
رشد نامیده می‌شه.
و رشد به نظر چیز ساده‌ای میاد
چون وقتی بهش فکر می‌کنیم،
معمولا ذهن‌مان به یک چیزی مانند قد کشیدن،
یا، بعدها در زندگی پهن‌تر شدن می‌ره،
اما برای سلول‌ها رشد چیز ساده‌ای نیست.
تقسیم سلولی یک رقص ظریف شیمیایی‌ست
که تا اندازه‌ای خودانگیخته، و تا اندازه‌ای متاثر از گروه است.
و در همسایگی ۱۰۰هزار میلیارد سلول،
ممکنه گاهی چیزی غلط پیش بره.
شاید مجموعه‌ی جداگانه‌ای از دستورالعمل‌های سلول، یا دی اِن اِی
دچار یک اشتباه در نوشتار بشه،
که ما نامش را جهش گذاشتیم.
بیشتر وقت‌ها سلول٬ متوجه اشتباه می‌شه
و خودش را از کار می‌اندازه،
یا سیستم عضو مشکل‌ساز را شناسایی می‌کنه
و آن را پاکسازی می‌کنه.
اما، اگر تعداد کافیِ جهش‌ها می‌تونن این خرابیِ بی‌خطر را دور بزنن،
و سلول را تحریک کنند که بی‌پروا و بی‌ملاحظه تقسیم بشه.
آن سلول سرکش دوتا می‌شه،
بعد چهارتا،
سپس هشت تا.
در هر مرحله، فرمان‌های نادرست
به سلول‌های زاده‌شده توسط سلول اولیه منتقل می‌شن.
هفته‌ها، ماه‌ها، یا سال‌ها
پس از اینکه آن سلول سرکش دگرگون شد،
ممکن‌ست شما برای وجود یک توده در سینه‌تان نزد پزشک برید.
دشواری در رفتن به دستشویی می‌تونه ناشی از وجود مشکل در روده‌هاتان باشه،
یا پروستات‌تان،
و یا مثانه‌تان.
یا، یک آزمایش خون معمولی ممکن‌ست نشان‌دهنده‌ی تعداد زیادی گلبول سفید
و یا مقادیر بالای آنزیم‌های کبدی باشد.
پزشک براتون خبرهای بدی دارد:
می‌تونه سرطان باشه.
از اینجا به بعد راهبرد شما بستگی به این دارد که
سرطان در کجاست
و تا چه حد پیشرفت کرده.
اگر تومور رشد آهسته‌ای داشته باشد و در جای خودش ثابت باشد،
همه‌ی آنچه بهش نیاز دارید، اگر اصلا نیازی داشته باشید، یک جراحی‌ست.
اگر تومور دارای رشد سریع باشد یا به بافت‌های کناری حمله کند،
پزشکِ شما ممکن‌ست پرتودرمانی
و یا جراحی پس از پرتودرمانی را توصیه کند.
اگر سرطان پخش شده باشد،
و یا به طور تفکیک‌ناپذیری در همه‌جا باشد، مانند سرطان خون،
پزشک شما ممکن‌ست دستور شیمی‌درمانی بده
یا یک ترکیب از شیمی‌درمانی و پرتودرمانی.
پرتودرمانی و بیشتر اَشکال شیمی‌درمانی این‌طور کار می‌کنند که
به طور فیزیکی دی اِن اِی سلول‌ها را تکه تکه می‌کنند
یا در دم و دستگاه کپی (تکثیر)، اِخلال ایجاد می‌کنند.
اما نه پرتودرمانی و نه شیمی‌درمانی تنها سلول‌های سرطانی را هدف قرار نمی‌دن.
پرتودرمانی هر چیزی که رو به آن نشانه‌گیری کنید را هدف می‌گیرد،
و جریان خون شما داروهای شیمی‌درمانی را
به سراسر بدن شما حمل می‌کند.
خب، وقتی سلول‌های دیگری هدف قرار گرفته می‌شن، پیامدها چیست؟
بگذارید به یک سلول سالم کبد نگاهی بندازیم.
یک سلول سالم مو،
و یک سلول سرطانی.
سلول سالم کبد تنها هنگامی تقسیم می‌شه که تحت فشار قرار بگیرد؛
سلول سالم مو پی در پی تقسیم می‌شه؛
و سلول سرطانی حتی مکررتر و بی‌پرواتر تقسیم می‌شه.
هنگامی که شما یک داروی شیمی‌درمانی دریافت می‌کنید،
همه‌ی این سلول‌ها هدف قرار می‌گیرند.
و به یاد داشته باشید که داروها معمولا با اخلال در تقسیم سلول تاثیر می‌گذارند.
بنابراین، هربار که یک سلول تقسیم می‌شه،
در برابر یک حمله بی‌دفاع می‌ماند،
و این به آن معناست که سلولی که با مداومت بیشتری تقسیم می‌شه،
بیشتر احتمال دارد که توسط دارو کشته بشه.
خب، آن سلول مو را به یاد دارید؟
پی در پی تقسیم می‌شه و یک تهدید به شمار نمیاد.
و سلول‌های دیگری که مدام تقسیم می‌شن در بدن شما هستند
مانند سلول‌های پوست، سلولش های روده، و سلول‌های خونی.
بنابراین فهرست عوارض جانبی ناخوشایند درمان سرطان
با این بافت‌ها متناظر است:
ریزش مو،
تحریک پوست،
تهوع،
استفراغ،
خستگی،
کاهش وزن،
و درد.
منطقی به نظر میاد چون اینها سلول‌هایی هستند که بیش از همه در معرض حمله هستند.
بنابراین، در پایان، این مربوط به رشد می‌شه.
سرطان دستگاه تقسیم طبیعی سلول‌ها را به تاراج می‌برد
و وادارشان می‌کند که گازش را بگیرند و پیش برن،
به سرعت و سراسیمه رشد کنند.
اما، با به‌کارگیری داروهای شیمی‌درمانی،
ما از این ستیزه‌جویی سود می‌بریم،
و نقطه‌ی قوت سرطان را
به نقطه‌ی ضعف‌اش تبدیل می‌کنیم.
“برای افزایش آگاهی از نحوه کار داروهای شیمی درمانی، میتونید به عنوان TED-Ed; How does chemotherapy work سر بزنید.”